بر خلاف سایر فعالیتهای تولیدی و تجاری، مد فرهنگ بسیار پیچیدهای را بیان میکند که متجلی سبک زندگی، نماد و ایدئولوژیهاست. در همین راستا مراکز مد لندن، پاریس، نیویورک و میلان شکل گرفتهاند. این مراکز قدرتمند، اکنون بر بسیاری از کشورها و فرهنگها تسلط یافتهاند. در فرهنگ کشورهای آسیایی مد پیشینه و قدمتی طولانی مدت دارد.
در سالهای اخیر کشورهای آسیایی در قالب رسانه این پیشینه را به جهانیان نشان دادهاند. این طراحان آسیایی با طرحهای منحصر به فرد خود اکنون توانسته اند توجه جهانیان را به خود جلب کنند. در میان طراحان آسیایی طراحان کرهای توجه فراوانی را در سالهای اخیر کسب کردهاند.
حتی در این زمینه میشل اوباما (همسر رئیس جمهور سابق ایالات متحده) در رویداد Doori Chung لباسی از طراح مد پوشیده بود که پیش زمینه فرهنگی کره را داشته است.
برای مشاهده جدید ترین مدل های بلوز از برند پوشاک عصرجدید کلیک کنید.
در همین راستا موج معروفی در کره به نام Hallyu شکل گرفته است که مسئول انتقال فرهنگ کره جنوبی به سرتاسر جهان است. این موج سالانه یک میلیارد دلار برای کره درآمدزایی دارد.
در واقع، دولت کره برای گسترش این موج سرمایه گذاریهای فراوانی را بر روی وزارت فرهنگ و ایجاد بسترهای بین المللی برای معرفی آنها در عرصه بین المللی کرده است. در همین زمینه طراحان مد کرهای به دنبال گسترش هویت فرهنگی این کشور به سرتاسر جهان در قالب طرحهایی متفاوت و بدیع هستند.
عناصر طراحی مد مقولاتی بسیار مهم هستند، زیرا، بلافاصله توسط مخاطبان دیده و درک میشوند. طراحان مد کرهای معمولا برای تاثیرگذاری بر بینندگان از محرکهایی بصری استفاده میکنند که دارای پیشینهای فرهنگی هستند.
چهار عنصر بسیار مهم در این زمینه در برگیرندهی خطوط، فرم و شکل، بافت و رنگ میباشد. این عناصر در تحلیل طراحیها از معیارهای بسیار مهم میباشند. برای بررسی این چهار عنصر مهم و نشانههای آنها جدول 1 ارائه شده است.
عناصر طراحی بررسی نشانهها و نمادها در فرهنگ کره خط و خطوط 1-آستین لباس بالاتنه که کمی منحنی است. 2 -یقه لباس بالاتنه که به شکل V است. 3- بلند بودن دور کمر 4- وجود خط افقی در کمر یا دور سینه 5- وجود چین در دامن که از خط کمر به سمت پایین کشده شده است. فرم و شکل لباس 2- وجود لایههای زیاد در دامن که شکلی حجیم و پف دار ایفا میکند. 4- وجود اشکالی از لوازم سنتی کره همانند تاج، گردنبند، گوشواره، کلاه آویز و ... بافت پارچه 1-پارچههای سنتی کرهای همانند پارچههای کتان زیست تخریب پذیری 3- استفاده از نقوش هندسی سنتی کرهای رنگ 1-معمولا از یکی از رنگهای سفید، زرد، آبی، قرمز و سیاه استفاده میشود. 2- الگوهای راه راه با رنگهای سفید، آبی، سبز، زرد و قرمز 3- ترکیب رنگهای سیاه و سفید 4- ترکیب رنگهای سبز و قرمز
جدول 1: عناصر طراحی و نشانههای آن
لباسهای سنتی کرهای که هانبوک (Hanbok) نامیده میشوند، مربوط به دوره تاریخی سلسله چوسان (1392-1910) میباشند. الگوهای هانبوک که امروزه مورد استفاده قرار میگیرند مشابه نمونههای این دوران است. هانبوک زنانه کرهای شامل دامن و کت و هانبوک مردانه کرهای شامل یک کت کوتاه و شلوار است که بر اساس اشکال مستطیل است که گشاد است و در قسمت مچ پا تنگ میشود.
همانطور که شکل 1 نشان میدهد، خطوط هانبوک منحنی یا صاف هستند. در طراحی این لباسها بر روی خط کمر تاکید شده است و یقه به شکل V است. در عین حال خطوط دامن (شکل 2) محدود و کم است . اکثر نیم تنهها دارای یک نوار به شکل کراوات در داخل و خارج لباس برای بسته نگه داشتن آن است.
شکل 1: نمایی از لباس بالاتنه هانبوک
شکل 2: نمایی از دامن هانبوک
به لحاظ ریشه تاریخی هانبوک زنانه کرهای منعکس کننده آرمان متواضع کنفسیوس میباشد. کتهای هانبوک در ابتدا بلندتر بودند و سپس با گذشت زمان کوتاهتر و سادهتر شدند. دامنهای هانبوک نیز از آنجا که پف دار هستند در فرهنگ کره نمادی از عفت و حیا هستند. چینهای محدود و منظم این دامنها از بالا به سمت پایین کشیده میشود و با رسیدن به انتهای دامن، پهنای آن افزایش مییابد.
شکل 3 نمونه این هانبوکهای زنانه و مردانه را نشان میدهد. علاوه بر این، در فرهنگ سنتی کره استفاده از اکسسوریهایی همانند تاج، گردنبند، گوشواره، کلاه و ... بسیار رایج است. به عنوان مثال، گت Gat نوعی کلاه سنتی کرهای است که مردان در دوران چوسان قدیم از آن استفاده میکردند. این کلاه استوانهای شکل، شفاف و تور مانند است.
برای مطالعه بیشتر در خصوص اصطلاحات اساسی دنیای مد و فشن کلیک کنید.
شکل 3: نمایی از لباسهای سنتی کرهای
بافت را میتوان به عنوان ظاهر بصری سطح پارچه تعریف میکنند. پیشینیان در کره معمولا از پارچههای کتان قابل تجزیه برای ساخت لباسها استفاده میکردند. پارچههای کتان معمولا دارای بافتی ضخیم و زبر هستند. علاوه بر این، الگوهای هندسی و نقوش طبیعی از ابتداییترین الگوهای پارچههای سنتی کرهای هستند.
بوجاگی یک پارچه سنتی کرهای است که از مواد مختلفی ساخته میشود و دانچئونگ Dancheong به الگوهای رنگارنگ تزئینی در سطح پارچهها اطلاق میشود. نقاشیهای دانچئونگ از پنج رنگ اصلی بر اساس فلسفه 5 عنصر شکل گرفتهاند. این رنگها عبارتند از: آبی، قرمز، زرد، سفید و سیاه. از این رنگها برای تزئین بناهای ساختمانی هم استفاده میشود.
شکل 4: الگوی دانچئونگ
شکل 5: نمایی از بافت بوجاگی (پارچه سنتی کرهای)
رنگ از مهمترین عناصر مد در طرحهای سنتی کرهای است که خود دارای سه بعد نما، ارزش و شدت است. از نظر تاریخی کرهای ها طرفدار رنگ سفید هستند. در فرهنگ پیشینیان کره رنگ سفید نمادی از اصالت، پاکی و حیا میباشد. پیشینیان کرهای معمولا به استفاده از رنگهای مکمل علاقه زیادی داشتهاند.
پنج رنگ مهم در طراحیهای آنها شامل زرد که نشان دهندهی مرکز جهان است، آبی که نشان دهنده بهار و تولید مثل است، سفید که نشان دهنده زندگی و خلوص نیت است، قرمز که نشان دهنده خلقت و اشتیاق و سیاه که نشان دهنده خرد انسانها است، میباشد. بررسی طراحی و الگوهای اجداد کره نشان میدهد که آنها در طراحیهای خود از الگوهای راه راه با رنگهای سفید، زرد، قرمز، آبی، و سبز زیاد استفاده میکردهاند. علاوه بر این، در طراحیها اغلب ترکیب رنگهای سیاه و سفید و یا قرمز و سبز به کار برده شده است.
شکل 6: نمایی از رنگ طرحهای سنتی کره
همانگونه که اشاره شد مراکز مهم مد در جهان (همانند نیویورک، پاریس، لندن و میلان) در صدد تاثیرگذاری فرهنگی و اقتصادی در سرتاسر دنیا هستند. فرهنگ گسترش یافته توسط این مراکز مهم مد در دنیا تبدیل به امری اجتناب ناپذیر شده است.
با اینحال، طراحان امروزی و مدرن از سایر مراکز و کشورها (همانند کره) توجه خود را معطوف به هویت فرهنگی کردهاند و در حال انتقال و گسترش این هویت فرهنگی در سرتاسر جهان هستند. در همین رابطه، برای موفقیت در بازار جهانی شرکتهای فعال در حوزه مد میبایست به ایجاد طرحهای جدید، بدیع و حتی عجیب و غریب اهمیت دهند. این طرحها میتوانند از پس زمینه فرهنگی یک طراح سرچشمه بگیرند.
منبع:
- Min, S. (2015). Korean fashion designers’ use of cultural expression and its influence on their design. Fashion Practice, 7(2), 219-239.